RPO pomoże w sprawie podzielników?

Rzecznik Praw Obywatelskich niedawno znów zainteresował się tematem podzielników na kaloryferach. Jest to rezultat licznych skarg.

 

W polskim zasobie mieszkaniowym wciąż znajdziemy bardzo wiele lokali umiejscowionych w starszych blokach. Takie lokale mają pewną zasadniczą wadę związaną z ogrzewaniem. Mianowicie, nie można w nich zamontować ciepłomierzy bez kosztownych i problematycznych przeróbek systemu centralnego ogrzewania. Właśnie dlatego w naliczaniu zmiennych kosztów ciepła pomagają podzielniki. Niestety wspomniane urządzenia budzą nieufność lokatorów. Skargami ze strony tych osób od pewnego czasu interesuje się Rzecznik Praw Obywatelskich. Wyjaśniamy zatem, na co posiadacze podzielników skarżą się do RPO. Mimo tych skarg, rząd na razie nie zamierza regulować zasad funkcjonowania podzielników przy pomocy ustawy.

Prace nad rozwiązaniem problemu trwają już długo

Na wstępie warto podkreślić, że tegoroczne informacje o zainteresowaniu się Rzecznika Praw Obywatelskich tematem podzielników stanowią kontynuacje dłuższej historii. RPO już w 2018 r. pytał o prace nad uregulowaniem kwestii związanych z rozliczaniem energii cielnej w starszych budynkach wielorodzinnych. Rząd wcześniej znał problemy powiązane z tym tematem i dlatego w 2017 r. powstała specjalna grupa robocza opracowująca zalecenia dla zarządców budynków i propozycje zmian prawnych.

Ze względu na brak informacji o wynikach pracy nad nowymi rozwiązaniami, Rzecznik Praw Obywatelskich w lipcu 2019 r. sformułował kolejne wystąpienie skierowane do Ministra Energii. W ramach odpowiedzi mogliśmy się dowiedzieć, że prace robocze nad zbiorem zaleceń co do metodyki rozliczania kosztów ciepła zostały zakończone. Zmiana unijnych przepisów związana z wprowadzeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2002 wstrzymała natomiast prace nad nowymi rozwiązaniami prawnymi.

Pod koniec lutego 2020 r. Rzecznik Praw Obywatelskich skierował następne zapytanie dotyczące podzielników - tym razem do Ministra Aktywów Państwowych. Odpowiedź z czerwca 2020 r. wskazuje, że wówczas weryfikowane były wytyczne dla właścicieli oraz zarządców budynków wielolokalowych w sprawie rozliczania zużycia energii cieplnej. RPO dowiedział się również, że trwają prace nad nowelizacją ustawy z 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej. Warto dodać, że 20 sierpnia 2020 r. projekt nowelizacji tego aktu prawnego pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Nowelizacja nie zmieni wiele w kwestii podzielników

Trzeba nadmienić, że skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie podzielników dotyczyły między innymi wadliwych regulaminów rozliczeń kosztów ogrzewania. Właściciele mieszkań oraz posiadacze spółdzielczych praw skarżyli się również, że sposób pomiaru zużycia ciepła przy pomocy podzielników jest dla nich mało zrozumiały. Wątpliwości samego rzecznika wzbudził natomiast fakt, że podzielniki nie są przyrządami pomiarowymi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz.U. 2020 r. poz. 140).

Niestety planowana nowelizacja przepisów raczej nie będzie remedium na problemy zgłaszane przez RPO. Taki wniosek nasuwa się po przeczytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw (numer UC41). W ramach tego projektu, ustawodawca wprowadza tylko obowiązek instalacji podzielników ze zdalnym odczytem do 1 stycznia 2027 r. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy natomiast, że rząd nie chce ingerować w regulaminy rozliczania energii cieplnej.

Wymiana podzielników zlikwiduje część kłopotów …

Osoby zainteresowane uregulowaniem kwestii podzielników muszą czekać na wspomniane już wcześniej wytyczne co do indywidualnego rozliczania kosztów zakupu ciepła w budynkach wielolokalowych. Niestety nie ma pewności, czy te wytyczne będą zawierały ważne rozwiązania i wskazówki. Sytuację związaną z dokładnością rozliczania ciepła na pewno może poprawić stopniowa wymiana najstarszych podzielników na nowsze urządzenia.

Niestety w sporej części starszych bloków można jeszcze spotkać podzielniki wyparkowe, których dokładność wzbudza wątpliwości lokatorów między innymi ze względu na tzw. zimne parowanie. Ten problem nie dotyczy nowoczesnych podzielników elektronicznych (jednoczujnikowych lub dwuczujnikowych). Wspomniane urządzenia są również mniej podatne na próby oszustwa. Można przypuszczać, że w części starszych budynków konieczność zamontowania nowych podzielników będzie stanowiła okazję do wymiany żeliwnych kaloryferów pamiętających czasy PRL-u.