Jedna działka i dwa podatki - czy to możliwe?

Czy dwa podatki mogą obciążać jedną działkę?

Czasem powstają wątpliwości co do rodzaju podatku, jaki powinien obciążać daną działkę. Wyjaśniamy, jak należy rozstrzygnąć wątpliwe sytuacje.

Rok 2021 przyniósł kolejną podwyżkę podatku od nieruchomości (w tym gruntowych) oraz podatku rolnego. Tegoroczne zmiany dotyczą jedynie stawek podatkowych. Właśnie dlatego pewne problemy nadal będą widoczne. Mowa o wątpliwościach dotyczących rodzaju podatku, który powinien obciążać daną działkę. Wbrew pozorom, odpowiedź na pytanie, czy właściciel gruntu powinien płacić podatek rolny, czy może podatek od nieruchomości nie musi być zupełnie oczywista. Warto zatem wyjaśnić, czy możliwe jest dwukrotne opodatkowanie tej samej działki (dwoma różnymi daninami). Nasz artykuł tłumaczy również, jakie są kryteria wpływające na rodzaj opodatkowania nieruchomości gruntowej.

Ustawodawca zapobiega podwójnemu opodatkowaniu

Sytuacja związana z podwójnym opodatkowaniem tej samej części jednego gruntu na pewno byłaby kłopotliwa ekonomicznie dla właściciela i mogłaby również wzbudzać spore wątpliwości z fiskalnego punktu widzenia. Właśnie dlatego ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31) wskazuje, że: „opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej”.

Ważne informacje znajdziemy również w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. 1984 nr 52 poz. 268). Mianowicie mówi ona, że: „opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne (…)”. Wspomniana zasada nie dotyczy jedynie gruntów, które wprawdzie są zaewidencjonowane jako rolne, ale służą do prowadzenia działalności gospodarczej innej niż rolnicza.

W praktyce sądy muszą rozstrzygać pewne dylematy …

Mogłoby się wydawać, że powyższe wyjaśnienia wyczerpują temat i są wystarczające z punktu widzenia właścicieli nieruchomości gruntowych. Praktyka pokazuje jednak, że sytuacja bywa bardziej skomplikowana. Wątpliwości wzbudza między innymi sytuacja, w której część działki została wyłączona z produkcji rolnej (np. w celu prowadzenia działalności gospodarczej).

Analiza orzecznictwa sądów i stanowisk organów podatkowych wskazuje, że nie ma zupełnej zgody w kwestii zasad opodatkowania gruntu jednym z dwóch wspomnianych podatków (tzn. podatkiem rolnym lub podatkiem od nieruchomości). Istotną wskazówką dla podatników jest jednak Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 marca 2012 roku (sygn. akt: II FSK 1815/10). To orzeczenie wskazuje, że w przypadku podatku rolnego decydujące znaczenie ma ewidencyjna klasyfikacja danego gruntu, a organy podatkowe nie powinny dokonywać samodzielnych ustaleń faktycznych (np. w celu podważenia rolnego charakteru działki i objęcia jej podatkiem od nieruchomości).

Samo posiadanie gruntu przez firmę nie ma znaczenia

Przedsiębiorcy nabywający działkę rolną, często zastanawiają się również, czy samo jej posiadanie przez firmę może obligować do płacenia podatku od nieruchomości zamiast podatku rolnego (od całości lub części gruntu). W tym kontekście ważny wydaje się m.in. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 24 października 2017 roku (sygn. akt I SA/Rz 209/17). Rzeszowski sąd zwrócił uwagę, że podatek od nieruchomości nie powinien zostać naliczony jeśli grunt rolny nie jest faktycznie wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedsiębiorców może zainteresować również interpretacja indywidualna Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 11 kwietnia 2018 r. (sygnatura: PD-03-1.3120.8.6.2018.GK). Wspomniana interpretacja potwierdza, że część gruntu wyłączona z produkcji rolnej powinna zostać objęta podatkiem od nieruchomości, podczas gdy pozostała część działki nadal może być obciążona podatkiem rolnym. Interpretacja wydana przez Prezydenta Krakowa sugeruje również, że z punktu widzenia podatku rolnego decydująca jest ewidencyjna klasyfikacja działki, a przepisy dotyczące podatku od nieruchomości pozwalają uwzględniać faktyczne wykorzystanie części gruntu. Widoczna jest tutaj pewna sprzeczność. Dlatego przedsiębiorca przed rozpoczęciem faktycznego wykonywania działalności gospodarczej na całości lub części działki powinien najpierw ją wyłączyć z produkcji rolnej.