Prawa i obowiązki pracownika w związku z COVID-19

Polska, tak jak cały świat, zmaga się z pandemią koronawirusa. Wielu pracowników zostało odesłanych do domu i muszą wykonywać pracę zdalną. Jak wyglądają obowiązki pracownika w związku z COVID-19?

Praca zdalna w związku z koronawirusem

Niektóre zagadnienia dotyczące pracy zdalnej z domu są regulowane przez specustawę z 2 marca 2020 roku, która mówi o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem oraz zwalczaniem koronawirusa, czyli COVID-19, innych chorób zakaźnych, a także wywoływanych przez nie sytuacji kryzysowych. W związku z nią pracodawca może zlecić pracownikowi przez czas określony wykonywanie określonej pracy w umowie, ale poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna z domu). Jeżeli firma jest na to zdecydowana, to osoba zatrudniona nie może odmówić. Jednakże nie wystarczy samo polecenie pracodawcy – zgodnie z artykułem numer 94 kodeksu pracy pracodawca powinien wyjaśnić pracownikowi jak wykonywać pracę zdalną.Regulamin pracy powinien określać wyposażenie pracowników w materiały oraz narzędzia konieczne do wykonywania obowiązków. Zatem pracownik, który zostaje skierowany na pracę zdalną, powinien otrzymać od zatrudniającego np. służbowy laptop, jeżeli jego obowiązki wymagają użycia tego urządzenia. Istnieje oczywiście możliwość porozumienia się z pracownikiem, jeżeli wyraża on chęć pracy na swoim prywatnym sprzęcie komputerowych, jeżeli jest to oczywiście możliwe np. ze względu na dostęp do wewnętrznej sieci elektronicznej pracodawcy,Należy też wiedzieć, że polecenie pracy zdalnej nie oznacza rezygnacji pracodawcy z obowiązku dotyczącego dbania o zdrowie oraz życie zatrudnionych, a także zapewniania im odpowiednich, higienicznych warunków pracy. W przypadku, gdy firma zleca pracownikowi pracę z domu, to powinna go poinformować o obowiązku przestrzegania zasad BHP oraz zgłaszania wszelkich nieprzewidzianych sytuacji i przede wszystkim pozostawania w kontakcie z pracodawcą. Jeśli w trakcie pracy zdalnej pracownik ulegnie wypadkowi, będzie to kwalifikowane jako wypadek przy pracy. 

Co w sytuacji, kiedy pracownik ma dziecko?

Dla pracowników spore znaczenie ma także kwestia opieki nad dziećmi w związku z zamkniętymi szkołami, przedszkolami i żłobkami. W związku z tym specustawa przewiduje, w związku z koniecznością sprawowania samodzielnej opieki nad dzieckiem do lat 8, dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni. Z tegoż uprawnienia mogą skorzystać wszyscy rodzice albo opiekunowie prawni dziecka, jeżeli są pracownikami, natomiast zleceniobiorcy oraz samozatrudnieni tylko jeżeli opłacają składkę chorobową. W celu otrzymania zasiłku wystarczy złożyć oświadczenie do swego płatnika składek. W przypadku rodziców, których dziecko ma już skończone osiem lat, sytuacja jest bardziej skomplikowana. Wtedy najlepszym rozwiązaniem jest porozumienie się z pracodawcą i prośba o na przykład urlop wypoczynkowy bądź dwa dni opieki nad dzieckiem do lat 14.