Ozonowanie, zamgławianie, lampy UV – wady, zalety, fakty i mity

W dzisiejszym świecie, w czasach ogólnoświatowej pandemii wirusa wszyscy chcemy czuć się bezpiecznie, przebywając poza domem, w pracy, sklepie, hotelu i innych budynkach użyteczności publicznej. Dezynfekcja to nie tylko wcieranie w ręce preparatów na bazie alkoholu lub przecieranie klamek, poręczy i innych elementów. W większości budynków, gdzie jest duża rotacja ludzi wszystkie miejsca bezpośredniego styku stanowią potencjalne niebezpieczeństwo zarażenia wirusem, dlatego tak ważna jest dezynfekcja całych pomieszczeń. Wykorzystując tylko opryskiwacze jako urządzenia do nakładania preparatów dezynfekcyjnych, nie jesteśmy w stanie przeprowadzić skutecznej dezynfekcji wszystkich miejsc, które mogłyby stanowić potencjalne źródło wirusa.Istnieje wiele metod, które są stosowane od bardzo długiego czasu w miejscach, gdzie reżim sanitarny był zawsze podwyższony, m.in. w służbie zdrowia czy przemyśle spożywczym. W dobie rozwoju pandemii metody te zaczynają być wykorzystywane w życiu codziennym. Ozonowanie, zamgławianie oraz wykorzystywanie lamp UV do przeprowadzania dezynfekcji to bardzo skuteczne metody. Czy wiemy wystarczająco dużo na ten temat? Gdzie możemy wykorzystać te metody? Która jest najskuteczniejsza?

Czym jest ozonowanie?

Ozonowanie to metoda dezynfekcji, która wykorzystuje właściwości ozonu, gazu nazywanego aktywnym tlenem. Cząsteczka tlenu składa się z dwóch atomów tego pierwiastka (O2), zaś cząsteczka ozonu z trzech (O3). Ozon jest jednym z najskuteczniejszych, a przy tym w pełni naturalnym środkiem do usuwania wirusów, grzybów, roztoczy i bakterii. W wysokim stężeniu ten gaz jest toksyczny, ale posiada właściwości aseptyczne. Firmy zajmujące się odkażaniem pomieszczeń używają metody ozonowania, wykorzystując do tego specjalistyczny sprzęt. Metoda ta stosowana jest nie tylko w mieszkaniach, biurach, szpitalach, ale także wykorzystywana jest do usuwania brzydkich zapachów, oczyszczania klimatyzacji, wentylacji i odświeżania wnętrz samochodów. Po zabiegu ozonowania powietrze jest pozbawione nieprzyjemnego zapachu, chociaż ozon jest wyczuwalny bardzo długo.Ozonowanie polecane jest w szczególności w sytuacji, kiedy chcemy oddać do użytku długo nieużywane pomieszczenia, w których pojawiają się grzyby i pleśń. Proces usuwa również z pomieszczenia wszelkiego rodzaju alergeny, roztocza, jak również bakterie i wirusy.

Na czym polega zamgławianie?

Zamgławianie odbywa się przy wykorzystaniu generatorów ULV. Zamgławianie jest bardzo skuteczną metodą polegającą na dezynfekcji pomieszczeń za pomocą urządzenia, które rozbija kroplę preparatu dezynfekcyjnego do rozmiarów ok. 10-16 mikronów, przez co powstaje efekt suchej mgły. W dobie zachorowań na grypę i pojawiania się nowych, często bardzo niebezpiecznych odmian wirusów, m.in. koronawirusa, coraz częściej ta metoda jest proponowana do dezynfekcji wnętrz. Mgła dociera do każdej szczeliny, pokrywa każdą powierzchnię, bardzo długo unosi się w powietrzu. Jednocześnie nie niszczy, nie plami i nie moczy znajdujących się we wnętrzu mebli oraz urządzeń. Sam zamgławiacz to nie wszystko. Jest to bardzo skuteczna metoda, jeśli zastosujemy również odpowiedni preparat. Do zamgławiania nie wykorzystujemy środków na bazie alkoholu, gdyż byłoby to bardzo niebezpieczne i skrajnie nieodpowiedzialne, mogłoby doprowadzić do wybuchu oparów. Doskonałym wyborem będzie preparat na bazie nadtlenku wodoru. Nie niszczy powierzchni, nie pozostawia po sobie śladów i ma szerokie spektrum dezynfekcyjne w krótkim czasie ekspozycji.

Dezynfekcja za pomocą lamp UV

Światło UV jest jedną z bardzo skutecznych metod do dezynfekcji całych pomieszczeń. Wykorzystywane jest w służbie zdrowia, m.in. do dezynfekcji sal operacyjnych, gdzie zachowanie reżimu sanitarnego na wysokim poziomie jest bardzo ważne.Światło UV nie tylko jest wytwarzane sztucznie za pomocą lamp, występuje ono w przyrodzie i jest emitowane przez słońce, jako jeden ze składników jego promieniowania.Ze względu na siłę odziaływania i długość fali, promieniowanie dzielimy na:

UV-A – 315-380 nanometrów

UV-B – 280-315 nanometrów

UV-C – 100-280 nanometrów

Najbardziej szkodliwe dla zdrowia człowieka, ale przez to najbardziej skuteczne w dezynfekcji, jest oddziaływanie promieniowania UV-C, które oddziałuje na organizmy, przenikając je, w wyniku czego uszkadza ich DNA.

Ozonowanie, zamgławianie, lampy UV – co właściwie wybrać?

Ozonowanie i zamgławianie mają wiele zalet, ale nie są to metody pozbawione wad. Ozonowanie skutecznie usuwa bakterie, wirusy, grzyby, alergeny, a gaz szybko się ulatnia. Po ozonowaniu pomieszczeń nie trzeba oczyszczać żadnych powierzchni i można bezpiecznie z nich korzystać, jednak przed ozonowaniem należy wynieść wszelkie urządzenia elektroniczne, rośliny, jak i zwierzęta. Minusem ozonowania jest długo utrzymujący się charakterystyczny zapach oraz fakt, że zabieg ten można przeprowadzić raz na 3 miesiące. Z pomieszczenia po ozonowaniu można korzystać dopiero po upływie 48 godz. od zakończenia procesu. Ponieważ ozon jest bardzo silnym utleniaczem, źle wpływa również na tworzywa, takie jak uszczelki w oknach, izolacje przewodów elektrycznych oraz elektronikę. Materiały utleniają się, ulegając zniszczeniu. Ozonowanie usuwa chorobotwórcze drobnoustroje, ale nie zapobiega ich powtórnemu rozwojowi. Samo ozonowanie bywa więc niewystarczające, zwłaszcza w miejscach, które są szczególnie często odwiedzane przez osoby chore. Szpitale, przychodnie, ambulatoria, ambulanse warto zdezynfekować ozonem, ale jeszcze skuteczniej zadziała metoda zamgławiania.Zamgławianie zimną mgłą doskonale sprawdza się w dezynfekcji pomieszczeń. Dzięki drobnym cząsteczkom środka dezynfekującego, który wnika we wszelkie przedmioty, ściany, sufity, meble, szczeliny, zabieg jest o wiele bardziej skuteczny. Walorem zamgławiania jest to, że proces nie pozostawia po sobie żadnego charakterystycznego i długotrwałego zapachu. Już po 20-30 minutach od zakończenia dezynfekcji z pomocą mgły można korzystać z pomieszczeń, wystarczy je przewietrzyć, a te przedmioty, które stykają się bezpośrednio z żywnością czy ludzką skórą, przetrzeć szmatką z wodą i domowym detergentem. Z zamgławiania można korzystać częściej niż z ozonowania i to bez żadnych skutków ubocznych.

Co do skuteczności dezynfekcji za pomocą promieni UV nie ma żadnych wątpliwości. Minusem takiej dezynfekcji jest czas, jaki promienie UV powinny oddziaływać na dezynfekowane powierzchnie. Aby powierzchnia została skutecznie zdezynfekowana, lampy powinny być włączone na kilka godzin, co niekiedy może być problematyczne, zwłaszcza jeśli dość szybko potrzebujemy zdezynfekować i przygotować pomieszczenie na przyjęcie np. kolejnego gościa hotelowego. Podczas dezynfekcji metodą lamp UV wydziela się również ozon, zatem pomieszczenie po takiej dezynfekcji powinno być bardzo dobrze wywietrzone. Również tutaj, tak samo jak przy samej metodzie ozonowania, z pomieszczenia należy wynieść wszystkie rośliny i zwierzęta.Podsumowując, wszystkie z opisanych metod mają wady i zalety, najważniejsze jest jednak to, aby każdą odpowiednio dobrać do danej powierzchni i sytuacji oraz właściwie przeprowadzić, co daje gwarancję skuteczności i bezpieczeństwa.

Michał Podstawka